Hiện nay trên thị trường xuất hiện vàng độn gây hoang mang cho không ít doanh nghiệp kinh doanh vàng cũng như người dân. Hóa học ngày nay xin giới thiệu một số phương pháp đơn giản giúp có thể phân biệt được vàng thật và vàng trộn. Thông thường, vàng được trộn với các kim loại như bạc, osimium, ruthenium, vonfram, iridium.
Một trong những nguyên nhân khiến kẻ gian tạo ra vàng kém chất lượng bằng cách trộn bột vonfram với vàng ở trạng thái nóng chảy là do khối lượng riêng của vàng và vonfram khá giống nhau. Khối lượng riêng của vàng là 19,3 g/cm3, Vonfram là 19,25 g/cm3.
Volfram được trộn vào vàng theo 2 cách phổ biến, một là trộn bột Volfram vào vàng đang nóng chảy, hoặc dùng vàng nóng chảy đúc bao quanh một khối Volfram ở bên trong.
Hiện nay có các cách phân biệt vàng có hàm lượng cao với vàng độn như: Cán mỏng, xét cơ tính, xì chảy điểm, nấu chảy bằng nồi gốm hoặc graphit, phân kim để tính hàm lượng và dùng máy phổ kế huỳnh quang tia X.
Một số cách đơn giản có thể giúp bạn nhận biết vàng thật vàng độn:
– Chúng ta có thể cắn thử lên miếng vàng mà bạn muốn xem xét là thật hay độn. Vàng độn sẽ không để lại bất kỳ vết cắn nào trong khi vàng thật sẽ có, nguyên nhân là do vàng thường mềm hơn các kim loại khác. Kiểm tra trên bề mặt vàng, nhìn một cách cẩn thận, nếu có bất kỳ điểm màu xanh lá cây hoặc màu đen, thì đó là vàng độn.
Đặc biệt chú ý đến các cạnh và móc khi kiểm tra bề mặt vàng vì sự đổi màu thường xuất hiện ở đây. Khi mua trang sức bằng vàng 99.9 và 99.99%Au, các bạn có thể xì nóng chảy một điểm, để nguội thấy có nhiều sạn và váng là vàng độn.
– Khi hơ lửa, để nguội, ngâm xuống nước bóp mềm mềm, êm êm là vàng thật. Trong trường hợp phát hiện thấy vàng khả nghi, có thể mang nấu chảy vàng ở một nồi gốm và để nguội tự nhiên.
– Quan sát khi nóng chảy, bề mặt của vàng gợn sóng, có nhiều váng màu đen, xám… chạy trên mặt là vàng đã độn vonfram. Vàng thật khi kết tinh bề mặt bóng và có một lõm sâu. Khi nhấc mặt sau của miếng vàng lên bề mặt vẫn nhẵn bóng như trên mặt lõm.
– Một cách làm khác, có thể đổ vàng vào thão dài sau đó để nguội rồi gõ nghe âm thanh để phân biệt. Nếu là vàng thật sẽ có tiếng phát ra đục, vàng độn âm thanh sẽ thanh và trong. Trong chế tác, vàng thật rất mềm, dễ gọt, dễ làm. Khi thấy vàng cứng, mũi máy phay gắn kim cương dễ bị vỡ, hãy nghĩ ngay vàng đó đã pha vonfram.
– Do đó, khi nung vonfram với nhiệt độ nóng chảy của vàng tức 1.062°C, vàng sẽ nóng chảy và bao quanh hạt vonfram (khi đó chưa đạt nhiệt độ nóng chảy). Hình thức tinh vi này sẽ tạo thành một lớp vàng bao bọc bên ngoài lõi vonfram mà mắt thường không thể phát hiện ra được vì nhìn toàn diện miếng vàng vẫn vàng óng, miếng vàng trộn này cũng qua mặt máy đo tỷ trọng, máy phổ kế huỳnh quang tia X thông thường.
Các bạn có thể kiểm tra chất lượng vàng có lẫn các kim loại khác:
– Miếng vàng trộn hỗn hợp Osmium, Ruthenium và Iridium, bề mặt vẫn bóng nhẵn, nhưng lật mặt dưới sẽ thấy lợn gợn, sần sùi. Nếu là nhẫn, quan sát kỹ bên trong sẽ thấy rỗ hoặc sần sùi.
– Vàng miếng chứa Volfram có thể dùng phương pháp xì điểm để phát hiện, bởi ở nhiệt độ cao Volfram dễ bị oxy hóa, chuyển thành màu xám và nổi lên bề mặt. Thỏi vàng chứa Volfram có thể bị phát hiện nếu chặt nhỏ hoặc nấu thử, phân kim. Tiếng kêu của vàng Volfram khi gõ vào vật cứng khác trong hơn vàng thật.
– Cán mỏng và đánh bóng cho đến khi xuất hiện những hạt kim loại lạ nổi lên lấm tấm. Vàng thật không có hiện tượng này
– Vàng nguyên chất bẻ cong sẽ thấy mềm hơn, khi gõ vào vật cứng khác sẽ phát tiếng kêu cạch cạch và đục. Trong khi vàng độn khó bẻ cong vì cứng, gõ vào vật cứng khác sẽ có tiếng kêu ngân
– Xi chảy tại một điểm bất kỳ trên miếng vàng độn sẽ thấy váng đỏ loang ra, và sẽ tạo thành sạn khi nguội chứ không bóng trở lại như vàng miếng
– Phân kim: Sau quá trình phân kim, nếu là vàng độn Volfram, sẽ còn một lớp bột màu xám lắng ở đáy bình.
Hoahocngaynay.com
